Hoe zou het zijn om zeker te weten dat je elke maand inkomen krijgt? Niet omdat je een baan hebt, maar omdat de overheid bij iedere burger elke maand 1000,- op de rekening stort. Zonder enige verplichtingen? Dat vroeg ook Gerhard Hormann zich af.
En omdat hij geen zin had om te wachten op een mogelijke komst van een basisinkomen, spaarde hij zelf 60.000 euro bij elkaar. Dit bedrag garandeert Hormann een inkomen van 1000,- per jaar gedurende een periode van 5 jaar. Over zijn ervaringen met het basisinkomen gedurende het eerste jaar, schreef hij het boek Leven van de lucht, met als ondertitel Hoe het basisinkomen je leven compleet verandert.
12 maanden leven van een basisinkomen
Het boek Leven de lucht is ingedeeld in 12 hoofdstukken: elke maand doet Gerhard Hormann verslag van zijn ervaringen met, en zijn overpeinzingen over, zijn basisinkomen.
Vragen over het basisinkomen
Gerhard Hormann begon zijn experiment met het basisinkomen met twee centrale vragen:
- Zou een basisinkomen systeem succesvol kunnen zijn, en ga je dan nog wel werken?
- Wat doet een basisinkomen met je als mens?
Hormanns antwoorden over het basisinkomen
In het laatste hoofdstuk van Leven van de lucht maakt Hormann de balans op van een jaar lang leven op een basisinkomen.
Hij komt tot de volgende conclusies over het basisinkomen:
- Het ontbreken van geldzorgen, dankzij een basisinkomen, maakt een mens onbezorgder en zorgelozer.
- De financiële zekerheid van een basisinkomen maakt laconiek, goed geluimd en zorgt voor een basisgevoel van tevredenheid.
- Een basisinkomen zorgt voor minder armoede, minder stress, minder schaamte en minder ziekte.
- Een basisinkomen zorgt voor meer creativiteit, studie en zelfontplooiing.
- Gerhard Hormann werkt zelf nog steeds. Met dit verschil dat hij alleen dingen doet waarin hij plezier heeft.
Dat klinkt heel positief. Maar volgens Hormann is er een hele grote 'maar,' namelijk:
'Op microschaal werkt het dus perfect, maar dat sluit niet uit dat het desastreus uitpakt - of zelfs onmogelijk blijkt - als het universeel zou worden ingevoerd.'
Potentiële valkuilen van een basisinkomen
Als potentiële valkuilen van een basisinkomen noemt Horrman het risico dat we ons gevoel van eigenwaarde verliezen omdat we niet op eigen benen staan. Ook is er het gevaar van macht van de overheid over het persoonlijk leven van mensen. Hoe onvoorwaardelijk ís zo'n basisinkomen?
Thuisblijfmoeders en een basisinkomen
Eén van de argumenten van overheid en traditionele feministes dat vrouwen buitenshuis moeten gaan werken, is dat ze dan financieel minder kwetsbaar zijn. In die zin zou een basisinkomen het probleem van de financiële afhankelijkheid ook oplossen. Als iedere burger van de overheid maandelijks 1000,- basisinkomen zou krijgen, dan biedt dat de mogelijkheid om te kiezen of je zelf fulltime voor je kinderen wilt zorgen, of dat je dit geld gebruikt voor kinderopvang.
Hoewel Gerhard Hormann meestal niet meegaat in de verheerlijking van vrouwelijke arbeidsparticipatie, schrijft hij in Leven van de lucht toch:
'Heeft het misschien een averechts effect op de emancipatie omdat een basisinkomen meteen ook een soort beloning is voor huishoudelijk werk en het fulltime opvoeden van je eigen kinderen? (...)
Het zou bij voorbaat de doodsteek zijn voor het basisinkomen als het als aanrechtsubsidie wordt gebruikt of door vrouwen als zodanig wordt gebruikt.'
Conclusie over een jaar lang leven op een basisinkomen
Als je puur kijkt naar de persoonlijke ervaringen van Gerhard Hormann dat is het basisinkomen een doorslaand succes. In een jaar tijd veranderde er voor Hormann meer dan in 12 jaren daarvoor. Maar als je het hebt over een algemeen basisinkomen waarschuwt Gerhard Hormann voor een maatschappelijke aardverschuiving met onvoorspelbare gevolgen.
Praktische informatie over Leven van de lucht
Leven van de lucht is voor 14,95 te koop bij bol.com
Wat vind jij van het idee van een basisinkomen?
Blijf op de hoogte en neem een gratis emailabonnement!
