Het Nieuwe Werken: Zegen of vloek?

Roos Wouters, auteur van het boek Fuck, ik ben een feminist!! is er een groot voorstander van: Het Nieuwe Werken. Zij ziet het als de oplossing voor het spanningsveld tussen zorg en opvoeding enerzijds en betaalde arbeid anderzijds.

Grens tussen privé en werk verdwijnt

Maar in zijn boek Neem de tijd; Overleven in de to go-maatschappij laat Koen Haegens een andere, donkere kant zien van het Nieuwe Werken. Zeker, het Nieuwe Werken biedt vrijheid. De vrijheid om zelf te beslissen hoe, waar en wanneer je je werk doet. Maar de keerzijde blijkt het risico op lichamelijke en vooral emotionele zelfuitbuiting.

Ritmes verdwijnen

Bovendien verdwijnt met het Nieuwe Werken het ritme van de werkdag van acht tot vijf. Als je kind overdag ziek is, en je nodig heeft, haal je je werk gewoon later op de avond weer in. Of in het weekend. Dat is handig, maar doordat de grens tussen werk en privé verdwijnt, ben je nooit meer echt vrij. Zelfs als je met een pina colada op het strand ligt kan je werk zich melden, met als gevolg dat je nooit meer echt tot rust komt. Eerder maakte filosoof Marli Huijer ook al melding van het verlies van traditionele ritmes, dat onrust en onvrijheid met zich meebrengt.

Volgens Koen Haegen gaat de vers verworven vrijheid van het Nieuwe Werken hand in hand met nieuwe dwang. 'Mógen we in de flexibele economie zelf over onze werktijden beschikken, of moeten we? Als we daadwerkelijk onze eigen baas zijn, betekent dat dan dat we vrij zijn? Of dat we onszelf uitbuiten?'

Het Nieuwe Werken is is een product van een nieuw tijdsregime

Haegen beschrijft het Nieuwe Werken als het product van een nieuw tijdsregime. In onze samenleving is de tijd zowel in kwantitatieve als in kwalitatieve zin veranderd. Kwantitatief is onze tijd drukker en sneller geworden, en kwalitatief is onze tijd verdicht, en verloopt parallel in plaats van serieel: we doen meerdere dingen tegelijkertijd. Het welbekende multi-tasking! Zo regelt Corine, de eigenaresse van webshop Saartje en Betteco tijdens het pannenkoeken/ American pancake bakken ook even wat zakelijke dingen. Een prachtige illustratie van het Nieuwe Werken.

Het huidige tijdsregime zorgt voor collectieve stress

Dit nieuwe tijdsregime is volgens Haegens verantwoordelijk voor ons collectieve stressgevoel, en de sensatie permanent tijd tekort te komen. En dat is wonderlijk, want op het eerste gezicht hebben wij aanzienlijk meer vrije tijd dan onze voorouders! Waarom voelen we ons dan toch gestresst?!

Omdat de tijd die we hebben een andere kwaliteit heeft gekregen. We doen allerlei dingen tegelijkertijd en de collectieve en sociale ritmes die vroeger het leven richting gaven zijn verdwenen. Doordat tijd zo flexibel is geworden, is het onderscheid tussen werk en privé steeds meer vervaagd, en wordt onze vrije tijd geplunderd door ons werk.

'Het huidige tempo van de economie vormt een bedreiging voor onze gezondheid en die van de planeet. Het is de oorzaak van stress, hufterigheid, cynisme en burn-out. En het is een steeds groter obstakel geworden op het pad naar een gelukkig, zelfbestemd leven. Want de vrijheid en afwisseling die het huidige tijdsregime biedt worden ondermijnd door alomtegenwoordige onzekerheid die het creëert. Willen we de beloften van de technologische versnelling - welvaart, meer vrije tijd, zelfontplooiing - inlossen, dan ligt de oplossing voor de hand: dit tijdsregime moet op de schop.'

Het gevoel van drukte en stress is niet jouw schuld, maar van de maatschappij

Volgens Koen Haegens is de alom heersende drukte dus niet zozeer een persoonlijk probleem, maar een maatschappelijk probleem. Je kunt nog zo vaak op retraite gaan, zolang er op maatschappelijk niveau niets verandert ben je binnen no time weer net zo gestresst als daarvoor.

Denk maar aan de hamsters in het rad: als jij de enige hamster bent die besluit te stoppen met rennen, maar de rest rent door, dan val je! De tijdsdruk kun je dus slechts deels zélf verminderen. Er is een collectief streven nodig naar een meer ontspannen samenleving.

Op zich is dat niet iets om blij van te worden. Zoals dr. Phil altijd op lijzige toon zegt: 'You've got to own the problem!' Je kunt er immers alleen wat aan doen als je de verantwoordelijkheid van het probleem accepteert. Als het een collectief probleem is, wat kun je er als individu dan aan doen?

Koen Haegens weet het: 'We hebben een beweging nodig die de diverse losse strijdpunten en strategieën verbindt met een visie op een meer ontspannen, menswaardige samenleving. Die een brug slaat tussen de miljoenen dagelijkse speldenprikjes die het tijdsregime worden toebedeeld. Die de nu nog versplinterde vrede kan bundelen, zichtbaar maakt en zo de politieke stootkracht kan geven om daadwerkelijk iets te veranderen.'

Thuisblijfmoeders nemen de tijd

Koen Haegens eindigt zijn boek met het advies de tijd te nemen, maar niet te verwachten dat je die zonder slag of stoot krijgt. Vrouwen die ervoor kiezen uit het hamsterrad te stappen om fulltime te gaan moederen némen die tijd. En unaniem rapporteren ze een gevoel van rust. Hoewel ook zorg en opvoeding tijd vragen, en je als moeder vaak meerdere dingen tegelijkertijd moet doen, valt er toch een groot deel van de 'parallele' werkzaamheden weg.

Ook zie je veel vrouwen bewust streven naar een 'eenvoudig leven'. Denk maar aan het populaire blog Eenvoudig Leven van Teunie. Zij doen afstand van een stuk technologie, en grijpen terug naar oude technieken, en bakken bijvoorbeeld weer hun eigen brood.

Koester de deeltijdwerkers!

In het kader van Koen Haegens boek moeten we daarom de vele Nederlandse deeltijdwerkers koesteren! Hij vindt dit zelfs één van de voorbeelden van een 'rustguerilla', een verzet tegen de uitdijende to-go maatschappij. Door over te gaan op een vierdaagse werkweek, néém je tijd terug.

Net als Thuisblijfmoeders.

Neem de tijd is voor 17,95 te koop bij onze boekenpartner Bol.com

Vergelijkbare berichten

10 reacties

  1. Weet hoe het is om twee ouders te hebben die altijd met het werk bezig zijn, en hoe lastig ik het vond om het zelf te combineren. Het is balen om je kinderen naar het kdv te brengen, maar ook om te weinig tijd te hebben om je werk echt goed te doen.

    Mensen willen maar alles en wel nu meteen. We wringen ons in allerlei bochten, omdat we niet kunnen accepteren dat die paar jaar van ons leven dat onze (zelf gewilde en gekregen) kinderen klein zijn, gewoon wat minder groots & meeslepend zijn dan de jaren ervoor.

    En om de keuzes die we maken recht te praten gaan we maar heel hard roepen dat anderen het ook zo moeten doen. Arbeidsparticipatie, blablabla. Ik vraag me af hoeveel mensen er nu echt zo gelukkig worden van hun wankele evenwicht tussen werk en privé dat ze 'balans' noemen. Of is het toch vooral de molensteen van een hypotheek en de angst dingen te missen?

    Heb nog maar heel weinig (geen) werkende moeders ontmoet waarvan ik de indruk kreeg dat ze echt gelukkig waren met de situatie.

  2. Weet hoe het is om twee ouders te hebben die altijd met het werk bezig zijn, en hoe lastig ik het vond om het zelf te combineren. Het is balen om je kinderen naar het kdv te brengen, maar ook om te weinig tijd te hebben om je werk echt goed te doen.

    Mensen willen maar alles en wel nu meteen. We wringen ons in allerlei bochten, omdat we niet kunnen accepteren dat die paar jaar van ons leven dat onze (zelf gewilde en gekregen) kinderen klein zijn, gewoon wat minder groots & meeslepend zijn dan de jaren ervoor.

    En om de keuzes die we maken recht te praten gaan we maar heel hard roepen dat anderen het ook zo moeten doen. Arbeidsparticipatie, blablabla. Ik vraag me af hoeveel mensen er nu echt zo gelukkig worden van hun wankele evenwicht tussen werk en privé dat ze 'balans' noemen. Of is het toch vooral de molensteen van een hypotheek en de angst dingen te missen?

    Heb nog maar heel weinig (geen) werkende moeders ontmoet waarvan ik de indruk kreeg dat ze echt gelukkig waren met de situatie.

  3. Deeltijdwerken is een goede manier om straks weer (als de kinderen meer zelfstandig zijn) je makkelijker op de arbeidsmarkt te storten. Bovendien geven veel vrouwen aan het ook prettig te vinden iets buitenhuis te hebben. Maar ook deeltijdwerken heeft nadelen. Je kan je niet zo volledig storten op het werk als anderen die wel fulltime werken, terwijl je evengoed nog druk bezig bent met puzzelen om alles in het gezin draaiende te houden. Beide ouders fulltime werken: iedereen zijn eigen keuze natuurlijk, maar persoonlijk vind ik dat je dan teveel mist mbt genieten van je kinderen en elkaar.

  4. Deeltijdwerken is een goede manier om straks weer (als de kinderen meer zelfstandig zijn) je makkelijker op de arbeidsmarkt te storten. Bovendien geven veel vrouwen aan het ook prettig te vinden iets buitenhuis te hebben. Maar ook deeltijdwerken heeft nadelen. Je kan je niet zo volledig storten op het werk als anderen die wel fulltime werken, terwijl je evengoed nog druk bezig bent met puzzelen om alles in het gezin draaiende te houden. Beide ouders fulltime werken: iedereen zijn eigen keuze natuurlijk, maar persoonlijk vind ik dat je dan teveel mist mbt genieten van je kinderen en elkaar.

  5. Oh ja, dit was geschreven door mij, de vrouw van Jelle haha, en ik wil nog even kwijt dat het aan het stel zelf is wie er thuis wil blijven (man of vrouw) maar in de praktijk blijken toch vaak de vrouwen het zijn die te kiezen voor een grotere taak binnen het huis en de opvoeding. Geldt ook voor mij, voordat ik kinderen kreeg had ik nooit verwacht dat dit mij veel meer plezier en voldoening zou geven dan mijn baan.

  6. Oh ja, dit was geschreven door mij, de vrouw van Jelle haha, en ik wil nog even kwijt dat het aan het stel zelf is wie er thuis wil blijven (man of vrouw) maar in de praktijk blijken toch vaak de vrouwen het zijn die te kiezen voor een grotere taak binnen het huis en de opvoeding. Geldt ook voor mij, voordat ik kinderen kreeg had ik nooit verwacht dat dit mij veel meer plezier en voldoening zou geven dan mijn baan.

  7. het ligt er natuurlijk wel aan wat voor werk je doet, ik werk bijvoorbeeld in de facilitaire sector, schoonmaken dus en dan kun je je werk niet zelf indelen of mee naar huis nemen en zo zijn er wel meer banen waarbij dat mogelijk is ,denk maar aan de zorg, de bouw e.d. ik denk dat het nieuwe werken vooral toegespitst is op de administratieve banen en dan kan het een uitkomst zijn.

  8. het ligt er natuurlijk wel aan wat voor werk je doet, ik werk bijvoorbeeld in de facilitaire sector, schoonmaken dus en dan kun je je werk niet zelf indelen of mee naar huis nemen en zo zijn er wel meer banen waarbij dat mogelijk is ,denk maar aan de zorg, de bouw e.d. ik denk dat het nieuwe werken vooral toegespitst is op de administratieve banen en dan kan het een uitkomst zijn.

  9. In je werk ben je nooit echt vrij. Ik was jarenlang freelancer en inderdaad loopt dan alles door elkaar. Soms het leuke gevoel dat je niet echt 'werkt' omdat je iets doet wat je leuk vindt, maar ook nooit het gevoel van eens een dag niks aan je hoofd. Ook met kind vond ik thuiswerken een moeilijke combinatie: ik dacht, dan hoeft ie mooi niet naar de crèche want ik ben toch thuis...maar dan krijg je amper wat gedaan tenzij je 's nachts werkt, en dat is ook niet vol te houden vond ik.
    Ik ben nu ook tbm en dit brengt idd veel rust! Weliswaar voel ik mij een multitasker met baby, peuter en huishouden maar toch...hoe sommigen dit combineren met een fulltime baan snap ik echt niet. Ik vraag me af dat moet toch wel ten koste gaan van het een of ander, ik geloof echt niet in die zogenaamde 'balans' waar over gesproken wordt. Ik ken igg geen vrouwen die dit voor elkaar hebben, tis altijd stressen. Wij wilden dit niet voor onze kindjes, bovendien zijn ze maar zo kort bij je in feite...voor je het weet gaan ze naar school.
    Maar ik kan begrijpen dat het soms toch een dilemma is te kiezen voor minder inkomen. Als je nl net een mooi huis hebt gekocht, juist om fijn te wonen met kinderen kan ik me voorstellen dat een stap terug doen ook geen optie is. En ja, sommige vrouwen werken liever naast het huishouden, en als je het gevoel hebt dat dit goed is dan vooral doen.
    Het zou gewoon fijn zijn moest iedereen de ruimte hebben om bewust de keuzes te maken waar men achter staat, en niet omdat er een enorme druk op staat vanwege geld of omdat je het idee hebt te moeten doen wat de rest ook doet. Maar in deze tijden zeker een beetje utopisch...

  10. In je werk ben je nooit echt vrij. Ik was jarenlang freelancer en inderdaad loopt dan alles door elkaar. Soms het leuke gevoel dat je niet echt 'werkt' omdat je iets doet wat je leuk vindt, maar ook nooit het gevoel van eens een dag niks aan je hoofd. Ook met kind vond ik thuiswerken een moeilijke combinatie: ik dacht, dan hoeft ie mooi niet naar de crèche want ik ben toch thuis...maar dan krijg je amper wat gedaan tenzij je 's nachts werkt, en dat is ook niet vol te houden vond ik.
    Ik ben nu ook tbm en dit brengt idd veel rust! Weliswaar voel ik mij een multitasker met baby, peuter en huishouden maar toch...hoe sommigen dit combineren met een fulltime baan snap ik echt niet. Ik vraag me af dat moet toch wel ten koste gaan van het een of ander, ik geloof echt niet in die zogenaamde 'balans' waar over gesproken wordt. Ik ken igg geen vrouwen die dit voor elkaar hebben, tis altijd stressen. Wij wilden dit niet voor onze kindjes, bovendien zijn ze maar zo kort bij je in feite...voor je het weet gaan ze naar school.
    Maar ik kan begrijpen dat het soms toch een dilemma is te kiezen voor minder inkomen. Als je nl net een mooi huis hebt gekocht, juist om fijn te wonen met kinderen kan ik me voorstellen dat een stap terug doen ook geen optie is. En ja, sommige vrouwen werken liever naast het huishouden, en als je het gevoel hebt dat dit goed is dan vooral doen.
    Het zou gewoon fijn zijn moest iedereen de ruimte hebben om bewust de keuzes te maken waar men achter staat, en niet omdat er een enorme druk op staat vanwege geld of omdat je het idee hebt te moeten doen wat de rest ook doet. Maar in deze tijden zeker een beetje utopisch...

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *