Winkelen als bevrijding van de vrouw
Wie had gedacht dat winkelen ooit werd ingezet als emancipatiemiddel om vrouwen meer vrijheid te geven!
Het ontstaan van het fenomeen 'winkelen'
Winkelen zoals wij dat kennen werd populair in de 19e eeuw. In die tijd kwamen de grote warenhuizen op, en besteedden winkeliers steeds meer aandacht aan hun etalages om zo mensen naar binnen te lokken. Of eigenlijk vooral vróúwen. Die hadden namelijk meer vrije tijd en het huis was hun terrein. Hén moest je dus verleiden tot de aankoop van kleding en een 'gezellige inrichting'.
Als je winkelt mag je op straat lopen
In de 19e eeuw zaten vrouwen gevangen in de zogenaamde huiselijkheidsideologie. Zo mocht je in de jaren 1880 als fatsoenlijke vrouw niet tussen twee en vier in de Kalverstraat lopen! Dat was namelijk het tijdstip dat mannen van de Beurs naar huis gingen. En zij zouden dan kunnen denken dat je een prostituee was!
Winkelen = emancipatie
Dus wat deden winkeliers? Ze nabedrukten met reclamecampagnes dat winkelen een geoorloofde vorm van op straat lopen was. Feministes in die tijd zeiden dat het opgesloten bestaan van vrouwen uit de gegoede standen saai, eenzaam en geestdodend was. Daar maakten winkeliers handig gebruik van! Ze liften mee met de kritiek van de feministes. Winkelen werd een vorm van emancipatie. Winkelen betekende vrijheid zoals blijkt uit onderstaande citaten:
'With the advent of new shopping venues and new forms of transit, middle-class women did achieve greater independence, if not to earn their own way then at least to be out and about.'
'As far as feminism goes, Mr Selfridge did much in terms of the sexual revolution. His Department store was the only place where women were allowed to be out in public unescorted.'
Maar critici zeggen dat winkelen de vrouwenemancipatie juist belemmerde. Want winkelen hield vrouwen in een traditionele, huiselijke rol en hield hen af van betaalde arbeid.
Hoe ervaarden vrouwen winkelen?
Jan Hein Furnée, universitair docent geschiedenis aan de UvA, acht het 'zeer waarschijnlijk' dat een middagje winkelen voor gegoede vrouwen een moderne en zelfs bevrijdende vrijetijdsbesteding was. Maar er is volgens hem nog veel onderzoek nodig in egodocumenten om de beleving van vrouwen echt te begrijpen.
