Moeders en tunnelvisie

'Sorry! Je valt weg, ik rijd een tunnel in!'

Bovenstaande wordt nogal eens gezegd als iemand van een gesprek af wil.

Maar er zit een diepere waarheid in verborgen: als je in een tunnel zit, mis je wat er om je heen gebeurt.

En over dat effect gaat het boek Schaarste, geschreven door Sendhil Mullainathan en Eldar Shafir. Zij betogen dat een gevoel van schaarste je denken beïnvloedt.

Enerzijds zorgt een gevoel van schaarste ervoor dat je scherper reageert en efficiënter en alerter wordt. Maar tegelijkertijd vermindert schaarse je mentale capaciteit. Je hebt minder ruimte in je hoofd voor andere dingen. En daardoor neem je soms niet al te slimme beslissingen. En daardoor krijg je nog meer schaarste!

Kort samengevat:

Schaarste leidt tot tekort, en dat tekort leidt weer tot schaarste. Daarom blijven arme mensen arm. Drukke mensen blijven achter zichzelf aan rennen. Diëten mislukken. En eenzame mensen blijven eenzaam.

De schaduw van schaarste is tunnelvisie.

Je aandacht vernauwt zich tot wat in de tunnel zit. Wat buiten de tunnel is, zie je niet meer. Daardoor kun je je goed concentreren. Maar de dingen búiten de tunnel zijn vaak óók belangrijk.

Beoordeel iemand daarom niet op zijn of haar gedrag, waarschuwen Mullainathan en Shafir.

Stel een moeder verwaarloost haar kinderen omdat ze zo druk is met haar werk. Je denkt dan al snel: 'Ze vindt haar werk belangrijker dan haar kinderen.' Maar volgens de theorie van de schaarste kan ze het slachtoffer zijn van tunnelvisie. In de tunnel ziet deze moeder alleen het werk dat af moet. De kinderen die ook belangrijk zijn voor deze moeder zitten buiten de tunnel.

Later zie je dat iemand diepe spijt kan voelen over de keuzes die hij of zij heeft gemaakt.En dat resulteert dan in boeken met titels als The Top Five Regrets of the Dying. Je vindt hier in klassieke uitspraken als: 'Had ik maar minder hard gewerkt en meer tijd aan mijn gezin besteed. Maar nu is het te laat.'

Wat kun je er aan doen?

Het is dus belangrijk je bewust te zijn tunnelvisie! Want de keuzes die je maakt door tunnelvisie zijn vaak keuzes waarvan je later spijt krijgt. Op de lange termijn zijn het niet de beste opties

Maar hoe voorkom je tunnelvisie? De oplossing voor schaarste en de daaruit volgende tunnelvisie is tweeledig:

Allereerst moet je je ervan bewust worden dat je last hebt van tunnelvisie.
En ten tweede moet je ervoor zorgen dat die andere dingen óók in de tunnel komen!

Mullainathan en Shafir adviseren:

Inzicht in schaarste kan helpen om anders te gaan denken en problemen aan te pakken. Zorg dat andere dingen ook in de tunnel komen! Heb je bijvoorbeeld de neiging om sporten over te slaan als je het druk hebt? Laat een personal trainer je bellen. Zorg voor routines en gewoontes die je herinneren aan de dingen búiten de tunnel.

Nederlandse vrouwen en schaarste

De Nederlandse overheid wil enerzijds dat vrouwen meer buitenshuis gaan werken, en anderzijds wordt er een groter beroep op mantelzorg gedaan. Nou kan mantelzorg natuurlijk ook door mannen worden gedaan. Maar in de praktijk zijn het vooral de vrouwen die dit oppakken.

Stel je bent een moderne Nederlandse vrouw. Je hebt 1,75 kinderen die je netjes naar de crèche brengt zodat jij je handen vrij hebt om buitenshuis te werken. Want je hebt in de statistieken gelezen dat 1 op de 3 huwelijken sneuvelt, en dus wil je financieel onafhankelijk zijn.

Het lukt je om je werk, gezin en huishouden te combineren. Maar dan valt je vader en breekt een heup. En je moeder wist laatst niet meer weer wie je was. Er moet duidelijk hulp komen. Dus komt er nog een taak bij: mantelzorg.

Dit leidt tot schaarste in je leven. Schaarste aan tijd om alle ballen in de lucht te houden. Op zo'n moment is het belangrijk om een stapje terug te doen. Zodat je weer méér ziet dan de tunnel.

Zo voorkom je dat je slechte beslissingen neemt.

Conclusie over schaarste

Schaarste is een vlot geschreven boek, met veel voorbeelden en casussen. Anno 2014 ervaart menigeen schaarste aan tijd. Dit boek biedt een vernieuwende manier om naar je leven te kijken.