.jpg)
.jpg)
Voor Het Moederfront is vooral de emancipatie van vrouwen relevant, maar wanneer raakten vrouwen eigenlijk in een achtergestelde positie?!
De eerste feministische golf: 1870-1919
De officiële strijd om emancipatie voor vrouwen begon in West-Europa rond 1900 met als inzet het kiesrecht voor vrouwen en recht op onderwijs. Deze strijd om meer rechten en mogelijkheden voor vrouwen werd bekend als de eerste feministische golf. In Nederland kwam die op rond 1870 en duurde tot rond 1919. Op 18 september ondertekende Koning Wilhemina een wet die vrouwen volledige kiesrecht gaf.
De tweede feministische golf
De tweede feministische golf vond plaats in de jaren zestig van de vorige eeuw. In Nederland wordt als startpunt Joke Smits artikel in 1967 'Het onbehagen van de vrouw' als beginpunt genoemd. In Amerika was dat het boek The Feminine Mystique van Betty Friedan dat in 1963 uitkwam.
Beide vrouwen schreven erover dat vrouwen verondersteld werden al hun voldoening uit hun gezin en kinderen te halen, en dat dit in de praktijk niet werkte! Veel vrouwen werden er ongelukkig van, en verlangden naar mogelijkheden buiten de deur.
Bij de tweede feministische golf ging het om het recht van vrouwen buitenshuis te werken.
Huisvrouwensyndroom
Er kwam zelfs een heuse term voor het 'gevoel van onbehagen' dat leefde onder vrouwen: het Huisvrouwensyndroom. Een term die Betty Friedan introduceerde. Wanneer vrouwen trouwden eindigde acuut hun werk buitenshuis, en hadden ze geen andere keuze dan het huishouden op zich te nemen. Als dan hun man ook nog hele dagen weg was naar zÃjn werk, voelden deze vrouwen zich overdag alleen.
De gevolgen van het huisvrouwensyndroom waren: vereenzaming, depressie, gevoel van nutteloosheid, dwangneurosen, machteloosheid door financiële afhankelijk van de partner, gebrek aan zelfvertrouwen, gevoel van sleur en gebrek aan eigen identiteit. Een rijtje waarvan je inderdaad niet vrolijk wordt! Tijd dus voor de bevrijding van de vrouw uit haar keurslijf: tijd voor emancipatie.
Emancipatie anno 2013
Anno 2013 is de keuzevrijheid van vrouwen opnieuw aan banden gelegd: nu mogen vrouwen er eigenlijk niet meer voor kiezen om fulltime te zorgen en op te voeden. Het ene keurslijf is voor het andere ingewisseld. Ergens tussen de tweede feministische golf en nu is het begrip emancipatie versmald tot arbeidsparticipatie, en het recht om net zo te mogen leven als mannen. De vraag is of je dat als vrouw wel moet willen.
Emancipatie
Hoewel het tegenwoordig vooral over de arbeidsmarkt en financiële onafhankelijkheid gaat als men het over emancipatie heeft, zijn er meer vlakken waar emancipatie een hot item is.
HUISHOUDEN
Neem nou het huishouden! Al jaren een doorn in het oog van de traditionele feministes en gezien als hinderpaal voor nog meer arbeidsparticipatie van vrouwen. De oplossing wordt gezocht in mannen meer in het huishouden laten doen, maar in de praktijk blijken vrouwen toch nog steeds het meeste te doen. Hoewel de laatste tijd steeds meer stemmen opgaan die mannen verdedigen, en zeggen dat ze wel degelijk hun handen uit de mouwen steken thuis.
Onderwijs
In het onderwijs lijken meisjes jongens inmiddels te hebben ingehaald: door de feminisering van het onderwijs, en het zogenaamde studiehuis is het voor jongens steeds moeilijker geworden op school. De gebruikte leermethodes sluiten niet aan bij jongens, maar wel bij meisjes. Dit leidt tot een groeiende achterstand onder de jongens.
Gezien de achterstand van jongens in het onderwijs, is het inderdaad wat wonderlijk dat er toch maar relatief weinig vrouwen op topposities en in de politiek zitten! Ergens tussen het eindexamen van de middelbare school en de topposities gebeurt er blijkbaar iets waardoor vrouwen het alsnog 'verliezen' van de mannen.
Een belangrijke verklaring die hiervoor wordt gegeven is de voorkeur van Nederlandse vrouwen om parttime buitenshuis te werken, om zo ook tijd voor hun kinderen te hebben. Om toch meer vrouwen 'aan de top' te krijgen, wordt al lange tijd geroepen om zogenaamde vrouwenquota. Maar die roep kan op zowel felle tegenstand als instemming rekenen.
Nederlandse vrouw is niet zo zielig
Of de Nederlandse vrouw nou echt zo achtergesteld en zielig was, als de definitie van emancipatie doet vermoeden kun je je afvragen als je Els Kloeks boek De vrouw des huizes leest. Daarin beschrijft historica Els Kloek hoe over de hele wereld met enige bewondering en ontzag werd gepraat over die flinke, bazige Nederlandse vrouwen die thuis de scepter zwaaiden, en een grote zelfstandigheid genoten.
Als je dat boek leest, vraag je je af waarvan die vrouw bevrijd moest worden. Het antwoord vinden we in de jaren vijftig, de jaren na de tweede wereldoorlog.
Emancipatie in de jaren vijftig
In de jaren vijftig, de jaren van de wederopbouw, werd het gezin als de hoeksteen van de samenleving neergezet. En moeder de vrouw was de spil van alles. Zij maakte het thuis gezellig, terwijl vader buitenshuis de kost verdiende. De jaren vijftig stonden bol van de knusheid.
Maar door de modernisering en de komst van steeds meer tijdsbesparende apparatuur hadden vrouwen steeds minder tijd nodig voor wat eerst een volledige dagtaak was. En het spreekwoord zeg niet voor niets: 'Ledigheid is des duivels oorkussen'.
Bovendien was de wederopbouw op een gegeven moment wel gelukt, en viel de noodzaak van de vrouw als spil van het gezin weg. 'Het thuis gezellig maken' en voor hun man zorgen was niet langer genoeg.
De huisvrouw sneuvelde door de emancipatie
Door de emancipatie sneuvelde ook de waardering, en het beroep huisvrouw. Wat eerst eerbiedwaardige arbeid was die respect verdiende wordt nu betiteld als 'niets doen'. Vrouwen die nu fulltime thuis zijn om de zorg voor hun kinderen op zich te nemen worden uitgescholden voor 'muts' en wordt verweten dat ze geen bijdrage leveren aan de maatschappij. Ze worden 'dom' genoemd, 'luxepaardjes' en 'verwende prinsesjes'.
Je kunt je afvragen of dit is waar de vrouwen van de tweede feministische golf voor streden. Het lijkt er op dat de mannelijke levensstijl de norm is geworden, waarnaar je als vrouw moet streven. Zo bekeken lijkt feitelijk het tegenovergestelde bereikt van emancipatie… Wat heb je als vrouw aan een emancipatie die je dwingt te leven als een man?
Ai ai, 'een emancipatie die je dwingt te leven als een man'? Sinds wanneer 'leef je als een man' als je als vrouw werkt? De mannelijke levensstijl is norm geworden? het lijkt me dat gelijkheid tussen man en vrouw betekent dat er geen verschil is tussen een mannelijke en vrouwelijke levensstijl.
BeantwoordenVerwijderenWij denken dit al heel lang, (de emancipatie vd vrouw is mislukt!) wat leuk en fijn om te lezen dat meerdere mensen dit inzien.
BeantwoordenVerwijderen